117 – Umro je rimski imperator Marko Ulpije Trajan, poslednji rimski car koji je vodio osvajačke ratove. Tokom njegove vladavine, od 98. godine, Rimsko carstvo je najviše proširilo svoje teritorije, a istoričari su procenili da je u njemu tada živelo oko 70 miliona stanovnika.
843 – U Verdenu su franački vladari – car Lotar I, kralj Ludvig Nemački i kralj Karlo II Ćelavi, sklopili ugovor kojim je franačka država podeljena na tri dela: zapadni i srednji (kasnije Francuska) i istočni (kasnije Nemačka).
1217 – Krunisan je prvi srpski kralj Stefan Nemanjić (Prvovenčani). Krunu koju je dobio od pape Honorija III (1216-1227), u Srbiju su doneli papski izaslanici.
1567 – Španski vojvoda od Albe stigao je kao vojni guverner u Holandiju sa 10.000 španskih i italijanskih vojnika. Njegova vladavina (do 1573) zapamćena je po teroru nad holandskim stanovništvom i po intenzivnom delovanju španske inkvizicije.
1786 – Francuski alpinista, doktor Mišel Gabrijel Pakar (Michel Gabriel Paccard) i njegov nosač Žak Balma (Jacques Balmat) osvojili su prvi u svetu najviši vrh Alpa i zapadne Evrope, Mon Blan (4807).
1815 – Francuski car Napoleon I Bonaparta (Bonaparte) krenuo je u izgnanstvo na britansko ostrvo Sveta Jelena u Atlantskom okeanu, gde je proveo poslednjih šest godina života.
1832 – Rođen je srpski pisac i slikar đura Jakšić, najveći liričar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih srpskih slikara 19. veka. Pored poezije, koja je najvrednija u njegovom književnom opusu, pisao je pripovetke i herojske poeme (“Na Liparu”, “Ponoć”, “Padajte braćo”, “Otadžbina”, “Seoba Srbalja”, “Stanoje Glavaš”).
1883 – Rođen je meksički revolucionar Emilijano Zapata (Emiliano Zapata), koji je od 1910. kao vođa meksičkih seljaka stvarao burnu istoriju Meksičke revolucije pod parolom “Zemlja i sloboda”. Ubijen je iz zasede u aprilu 1919.
1900 – U Bruklinu (Masačusets) počeo je prvi teniski turnir “Dejvis kup”. Pobednici dvodnevnog takmičenja bili su Amerikanci.
1905 – Umro je srpski istoričar i sveštenik Ilarion Ruvarac, začetnik kritičkog istorijskog istraživanja i veliki protivnik nenaučnog prilaza istoriji i oslanjanja na narodnu tradiciju kao istorijski izvor.
1918 – Počela je Amijenska operacija (u severnoj Francuskoj), završna ofanziva savezničkih trupa protiv Nemačke u Prvom svetskom ratu.
1919 – Rođen je italijanski filmski producent Dino de Laurentis, koji je značajno doprineo svetskom uspehu italijanske kinematografije posle Drugog svetskog rata. Dobitnik je Oskara za filmove “Gorki pirinač” i “Ulica”, kao najbolje inostrane filmove.
1919 – Mirovna konferencija Avganistana i Indije završena je potpisivanjem mira u Ravalpindiju.
1941 – Na Kosmaju je u Drugom svetskom ratu iz zasede ubijen srpski revolucionar Branko Krsmanović, španski borac, član Glavnog štaba Narodnooslobodilačkog pokreta Srbije i organizator prvih partizanskih jedinica u Šumadiji.
1945 – Londonskim sporazumom Velike Britanije, SSSR-a, SAD i Francuske, kojem se kasnije priključilo još 19 zemalja, osnovan je Međunarodni vojni sud za suđenje nacističkim ratnim zločincima, na osnovu kojeg je vođen Nirnberški proces.
1963 – U spektakularnoj “Velikoj pljački voza”, grupa kriminalaca upala je u poštanski voz između Glazgova i Londona i opljačkala 2,6 miliona funti. Svih 15 učesnika “pljačke stoleća” uhapšeno je i 1964. osuđeno na 25 do 30 godina zatvora. Jedan od glavnih aktera, Roni Bigs, uspeo je da pobegne iz zatvora i sa plenom otputuje u Brazil, gde je živeo do maja 2001, kada se sam predao Skotland jardu.
1967 – Ministri inostranih poslova Indonezije, Malezije, Singapura, Tajlanda i Filipina su u Bangkoku potpisali sporazum o osnivanju političko-ekonomske grupacije ASEAN (Udruženje zemalja Jugoistočne Azije), kojoj su kasnije pristupili Bruneji i Vijetnam.
1974 – Predsednik SAD Ričard Nikson (Richard Nixon) objavio je, obraćajući se naciji preko televizije, da podnosi ostavku zbog umešanosti u aferu Votergejt.
1990 – Irak je, sedam dana posle okupacije, anektirao Kuvajt, kao svoju 19. provinciju. Predsednik SAD Džordž Buš (George Bush) poslao je trupe u Saudijsku Arabiju, a vojna akcija koja je usledila nazvana je “Pustinjska oluja”.
1994 – Lideri Jordana i Izraela otvorili su prvi drumski granični prelaz i time potvrdili prestanak 46-godišnjeg neprijateljstva.
1996 – U vodenim bujicama koje su se iznenada sručile u turistički kamp u Pirinejima, u Španiji, noseći automobile i šatore, poginulo je najmanje 67 ljudi.
2000 – Od eksplozije bombe u stanici metroa ispod Puškinovog trga, u centru Moskve, poginulo je 12 osoba, a 53 su teško ranjene.
2004 – Umro je legendarni “borac protiv požara” na naftnim poljima Red Ader (Adair), neustrašivi Teksašanin koji je gasio požare na naftnim izvorima širom sveta.
2009 – U tajfunu Morakot, koji je pogodio Tajvan i izazvao najveće poplave u poslednjih 50 godina, poginula je 461 osoba, a 192 se vode kao nestale.
2011 – Umrla je australijanka Nensi Vejk (Nancy Wake) jedna od najodlikovanijih savezničkih špijunki iz Drugog svetskog rata, koja se proslavila u francuskom Pokretu otpora, a među gestapovcima je bila poznata pod šifrovanim imenom “Beli miš”. Zbog uloge u tom pokretu dobila je najveće francusko vojno odlikovanje Legiju časti, ali i odlikovanja SAD, Britanije i Australije.
2014 – Umro je Džej Džej Marfi (J.J. Murphy), irski filmski glumac koji u popularnoj seriji “Igra prestola” igra ser Denija Malistera, najstarijeg pripadnika “Noćne straže”, vojske koja čuva severnu granicu “Sedam kraljevstava”.
2017 – U izveštajima 13 američkih hidrometeroloških federalnih agencija zaključuje se da SAD trpe negativne efekte klimatskih promena, sa velikim porastom učestalosti toplotnih talasa, jakih kiša i drugih ekstremnih vremenskih prilika tokom protekle četiri decenije.
Izvor: Beta, b92, Foto: Pixabay