1.april
1572 – Ustankom protestanata protiv španskog kralja Filipa II Holandija je počela borbu za samostalnost. U narednim decenijama, zajedno sa Engleskom, Holandija je vodila bespoštednu borbu za prevlast nad morima i kolonijama sa već oslabljenom španijom.
1815 – Rođen je nemački državnik i političar Oto fon Bizmark (Otto von Bismark) prvi kancelar ujedinjenog nemačkog carstva, poznat kao “gvozdeni kancelar”. Predsedavao je Berlinskim kongresom 1878. godine na kojem su evropske sile uspostavile nov odnos snaga na jugoistoku Evrope – osujećena je namera Rusije za stvaranje velike Bugarske, a Srbija i Crna Gora stekle su međunarodno priznanje.
1868 – Rođen je francuski pesnik i dramski pisac Edmon Rostan (Edmond Rostand), koji je u jeku naturalizma s velikim uspehom oživeo romantični teatar. Njegov “Sirano de Beržerak” osvojio je publiku i održao se na repertoarima svetskih pozorišta do danas.
1918 – U Velikoj Britaniji je osnovano Kraljevsko vazduhoplovstvo (Royal Air Force – RAF).
1920 – Rođen je japanski glumac Toširo Mifune (Toshiro), koji je svetsku slavu stekao tumačenjem uloga samuraja, posebno u filmovima režisera Akire Kurosave. Proslavio se filmovima “Rašomon”, “Sedam samuraja”, “Krvavi presto”, “Šogun”.
1924 – Nemački sud osudio je Adolfa Hitlera na pet godina zatvora zbog pokušaja puča u novembru 1923. godine, ali je već 20. decembra amnestiran. Hitler je u zatvoru napisao knjigu “Majn kampf” (Moja borba) u kojoj je izneo koncepciju o “novom poretku” i rasnoj supremaciji Nemaca.
1933 – U Nemačkoj je počeo progon Jevreja bojkotom njihovih poslova i blokiranjem bankovnih računa.
1939 – Okončan je trogodišnji građanski rat u Španiji u kojem je poginulo više od milion ljudi, a više od pola miliona je izbeglo iz zemlje. Španija je narednih 36 godina bila pod diktaturom generala Franciska Franka (Francisco Franco).
1945 – Iskrcavanjem američkih trupa na japansko ostrvo Okinava počela je poslednja etapa u prodiranju savezničkih snaga prema Japanu u Drugom svetskom ratu. U ovoj najvećoj amfibijskoj operaciji na Pacifiku učestvovalo je 183.000 vojnika, 1.727 aviona i 1.321 ratni brod. Borbe u kojima je poginulo 7.000 američkih i 100.000 japanskih vojnika okončane su 2. jula.
1946 – Prvom omladinskom radnom akcijom u posleratnoj komunističkoj Jugoslaviji počela je izgradnja železničke pruge Brčko-Banovići. U izgradnji 90 kilometara pruge učestvovalo je 60.000 mladih iz cele tadašnje Jugoslavije.
1948 – Počela je sovjetska blokada Berlina.
1970 – Beogradski radio “Studio B” počeo je emitovanje programa iz zgrade novinske kuće “Borba”.
1975 – Predsednik Kambodže Lon Nol pobegao je u Indoneziju nakon što su Crveni Kmeri opkolili glavni grad Pnom Pen.
1976 – Nemački slikar i vajar Maks Ernst (Max) jedan od osnivača dadaističkog pokreta u Kelnu, umro je u Parizu. Godine 1924. u Parizu prišao je nadrealistima i postao jedan od najistaknutijih predstavnika tog pokreta. U savremeno slikarstvo uveo je nove tehnike – kolaž-fotografiju i frotaž tehniku. Rođen je 1891. godine.
1983 – U katastrofalnom zemljotresu u Kolumbiji više od 500 ljudi je poginulo, a više od 1.500 je povređeno.
1996 – Spajanjem “Micubiši banke” i “Banke Tokio” u Japanu je stvorena najveća svetska banka.
1999 – U vazdušnim napadima NATO-a na SR Jugoslaviju srušen je Varadinski most na Dunavu, u Novom Sadu.
2001 – Bivši predsednik Srbije i SR Jugoslavije Slobodan Milošević uhapšen je u Beogradu pod optužbom da je tokom desetogodišnje vladavine (1990-2000) zloupotrebljavao položaj i time pribavio ličnu korist i korist za Socijalističku partiju Srbije. Miloševića su srpske vlasti u junu iste godine predale Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.
2001 – Američki špijunski avion sudario se s kineskim lovcem iznad Južnog kineskog mora, nakon čega je američka letelica prinudno sletela u kinesku vojnu bazu Hajnan. Nakon izvinjenja američke vlade, Kinezi su 13. aprila oslobodili 24 člana posade.
2003 – Britanski sud je osudio dvojicu Alžiraca na 11 godina zatvora zbog prikupljanja novca za terorističku mrežu Al Kaida. To je bila prva presuda za veze sa Al Kaidom u Velikoj Britaniji.
2003 – Umro je Majkl Džeter (Michael Jeter) američki pozorišni i filmski glumac, koji je u čuvenoj dečjoj seriji “Ulica Sezam”, tumačio ulogu gospodina Nudla.
2005 – Umro je Harald Junke (Juhnke) jedan od najomiljenijih nemačkih televizijskih, filmskih i pozorišnih zvezda, kojeg su mnogi zvali nemačkim Frenkom Sinatrom.
2009 – Svečanim polaganjem ratifikacionih dokumenata u Stejt departmentu Hrvatska i Albanija su postale punopravne članice NATO-a.
2010 – Američki filmski i TV glumac Džon Forsajt umro je u 92. godini. Svetsku popularnost stekao je ulogom Blejk Karingtona u seriji “Dinastija”.
2014 – Aviokompanija Er Srbija je obavila prvi let iz Beograda za Budimpeštu i tako označila ponovo uspostavljanje avionske linije između dva grada, nakon pauze od 22 godine.
2016 – Beogradski muftija Hamdija Jusufspahić koji je preminuo 31. marta, sahranjen je pored Šeih Mustafinog turbeta, nedaleko od Bajrakli džamije. Na dužnost muftije Islamske zajednice Srbije izabran je 1994, a 2006. godine postao je prvi reisu-l-ulema IZS.
2017 – Ruski pesnik, romanopisac, režiser i scenarista Evgenij Jevtušenko, simbol jedne epohe Sovjetskog saveza, umro je u 85. godini u Sjedinjenim Američkim Državama.
Izvor: Beta, B92, Foto: pixabay