9. februar
1540 – U Rudaj Fildsu kod Čestera u Engleskoj održana je prva trka konja. 1788 – Austrijski car Josif II objavio je rat Turskoj. U ratu, koji je završen 1791. po Austriju nepovoljnim Svištovskim mirom, na austrijskoj strani učestvovali su i srpski dobrovoljci pod vođstvom Koče Anđelkovića.
1801 – Mirovnim ugovorom između Austrije i Napoleonove Francuske u Linevilu na severoistoku Francuske prestalo je da postoji Sveto rimsko carstvo, iako se car Franc II Habsburg odrekao titule rimskog cara nemačkog naroda pet godina kasnije.
1849 – Italijanski revolucionar Đuzepe Macini (Giuseppe Mazzini) proglasio je Rim republikom.
1881 – Umro je Fjodor Mihajlovič Dostojevski, jedan od najvećih ruskih i svetskih književnika, čije je delo u 20. veku postalo neiscrpan izvor za najraznovrsnije književno-teorijske, estetičke, psihološke i filozofske studije i tumačenja. Uticao je na ukupnu evropsku i američku književnost, a posebno su se na njega pozivali ekspresionisti u književnosti i egzistencijalisti u filozofiji (“Zločin i kazna”, “Braća Karamazovi”, “Bedni ljudi”, “Poniženi i uvređeni”, “Zapisi iz mrtvog doma”, “Idiot”).
1909 – Francuska i Nemačka su postigle sporazum o Maroku, kojim je Berlin priznao posebne interese Pariza u toj zemlji, u zamenu za ekonomske koncesije.
1917 – Zbog pokušaja bugarske vojske da mobiliše srpske regrute u okupiranim oblastima u južnoj Srbiji u Prvom svetskom ratu, izbio je Toplički ustanak. Pored početnih uspeha i stvaranja slobodne teritorije sa sedištem u Toplici, ustanak je krajem marta ugušen. Bugari su za odmazdu pobili oko 20.000 ljudi, uključujući žene i decu i uništili nekoliko desetina sela između Prokuplja i Leskovca.
1934 – Jugoslavija, Grčka, Turska i Rumunija potpisale su u Atini Balkanski pakt (Balkanska antanta), odbrambeni savez od bugarskih i italijanskih aspiracija. Izbijanjem Drugog svetskog rata savez je oslabio zbog različitih stavova zemalja članica prema Nemačkoj i Italiji, a pristupanjem Rumunije i Jugoslavije Trojnom paktu sasvim se raspao.
1942 – U njujorškoj luci izbio je požar na francuskom putničkom brodu “Normandija”, tada najvećem i najelegantnijem u svetu, posle čega je brod potonuo.
1943 – Teške borbe za pacifičko ostrvo Gvadalkanal okončane su u Drugom svetskom ratu pobedom američkih snaga nad japanskom armijom.
1943 – Počeo je protivnapad partizana u Drugom svetskom ratu protiv združenih nemačkih, italijanskih i hrvatskih snaga na Neretvi, poznat kao “Bitka za ranjenike”. Početkom marta osam partizanskih brigada odbacilo je glavninu nemačkih trupa i svih 3.500 ranjenika je prebačeno na levu obalu Neretve.
1957 – U Portugaliji je umro Mikloš Horti (Miklos Horthy, mađarski diktator (1920-44). Kao zapovednik krstarice “Navara” učestvovao je u gušenju pobune mornara u Boki Kotorskoj 1918, uveo je Mađarsku u rat na strani Hitlera i učestvovao u agresiji na Jugoslaviju. Odgovoran za istrebljenje Jevreja i zločine nad civilima, nakon zbacivanja s vlasti pobegao je u Portugaliju. U Jugoslaviji je bio proglašen za ratnog zločinca zbog masovnih likvidacija civila u Vojvodini.
1962 – Jamajka je postala nezavisna država u okviru britanskog Komonvelta.
1969 – Boing 747 džambo džet izvršio je prvi probni let.
1977 – Umro je ruski konstruktor aviona Sergej Vladimirovič Iljušin koji je tokom tri decenije konstruisao više od 50 tipova aviona. Posebno je poznat po oklopnom jurišnom avionu “Il-2” za potrebe sovjetskog ratnog vazduhoplovstva u Drugom svetskom ratu.
1981 – General Vojćeh Jaruzelski (Wojciech) postao je predsednik poljske vlade.
1984 – Umro je šef sovjetske države i vladajuće Komunističke partije Jurij Vladimirovič Andropov. Bivši šef Komiteta državne bezbednosti (KGB), koji je nasledio Leonida Brežnjeva krajem 1982, bio je na vlasti manje od 16 meseci.
1991 – Na referendumu u Litvaniji, iz kojeg su bili isključeni građani ruske nacionalnosti, više od 90 odsto birača glasalo je za otcepljenje od SSSR.
1996 – U snažnoj eksploziji u Londonu, koju su podmetnuli pripadnici Irske republikanske armije, poginule su dve osobe, a oko sto je ranjeno. Tim napadom prekinuto je 17-mesečno primirje.
1999 – Kina je prekinula diplomatske odnose s Makedonijom zbog odluke vlade u Skoplju da uspostavi diplomatske odnose s Tajvanom.
2002 – Umrla je britanska princeza Margaret, sestra kraljice Elizabete, poznata po glamuroznom i burnom životu.
2005 – Umro je poznati televizijski i radijski novinar Milovan Ilić Minimaks.
2008 – Turski parlament usvojio je uprkos oštrom protivljenju opozicije, dva ustavna amandmana kojima se ukida obavezno pokrivanje glave i nošenje marama na univerzitetima u toj zemlji.
2014 – U snežnoj oluji u Japanu 11 osoba je stradalo, a 1.250 povređeno.
2015 – Oko milion ljudi okupilo se na ulicama Abidžana, kako bi dočekali reprezentativce Obale Slonovače, šampione Afrike u fudbalu.
2017 – Međunarodni filmski festival Berlinale počeo je u glavnom gradu Nemačke političkom konotacijom – glumci su na otvaranju u negativnom kontekstu pominjali američkog predsednika Donalda Trampa (Trump) i političke mere za koje se zalaže.
2018 – Umro je Nebojša Glogovac (49) filmski, televizijski i pozorišni glumac. Igrao je glavne uloge u filmovima Ubistvo s predumišljajem, Bure baruta, Kad porastem biću kengur, Klopka, Krugovi, Ustav Republike Hrvatske… Dobitnik je Sterijine nagrade, nagrade Car Konstantin i Zlatne arene u Puli.
Izvor: Beta, B92, Foto: pixabay